کارکردهای هنری و زیباشناختی تنازع در شعر

تنازع یکی از مباحث علم دستور است که بر اساس آن بخشی از جمله ‌همزمان چند نقش مختلف نحوی می‌گیرد. هدف این مقاله، تعیین و بررسی نقش‌های زیباشناختی این تمهید زبانی در شعر است. هنگام ایجاد تنازع در شعر، شاعر ساختار جمله را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که واژگان، ترکیبات و جملات مختلفی، متنازعٌ‌فیه را برای تکمیل ساختار نحوی خود به سمت خود جذب می‌کنند و به تعبیری، برای تصاحب آن به نزاع می‌پردازند. این خصوصیت موجب ساخت خلاقیت‌های هنری مختلفی در شعر می‌شود و جملات و بخش‌های مختلف شعر را مانند لولا به هم متصل می‌سازد و به آن‌ها عمق و ژرفا می‌بخشد. ایجاد ابهام و چندمعنایی، ساخت برخی صنایع بدیعی، انسجام، ساخت زبان خاص شعری و رعایت ایجاز و دوری از اطناب از جمله کارکردهای هنری تنازع در شعر محسوب می‌شود. شاعر در بیشتر مواقع، آگاهانه از تنازع بهره می‌برد تا بتواند زبان شعری خود را برجسته و بلیغ‌تر سازد.